Có một điều mà chúng ta có thể không biết là chó rất giỏi trong việc đọc ngôn ngữ cơ thể. Chính vì vậy mà các cử chỉ và dấu hiệu khi huấn luyện chó đóng vài trò cực kỳ quan trọng. Thuật ngữ mà Thiên Khuyển sử dụng ở đây là hiệu lệnh.
Về cơ bản, đó là ngôn ngữ ký hiệu, bạn sẽ dùng tay để ra hiệu cho chó biết bạn muốn nó làm gì, chẳng hạn như ngồi hoặc nằm xuống. Khác với “khẩu lệnh” khi huấn luyện chó chúng ta sử dụng bằng miệng, phát ra âm thanh để khiển chó. Thì hiệu lệnh (ở đây là bằng tay) là sử dụng ngôn ngữ cơ thể qua các dấu hiệu tay để sai chó. Nhiều người thậm chí còn thấy rằng việc đọc những gì mọi người đang nói bằng cơ thể dễ dàng hơn nhiều so với bằng ngôn ngữ nói.
Tín hiệu tay (hand signal) rất hữu ích trong nhiều tình huống khác nhau. Ở Việt Nam tuy không phổ biến nhưng ở nước ngoài có rất nhiều cuộc thì dành cho chó sử dụng bằng tín hiệu tay. Những chú chó bị điếc rõ ràng sẽ không thể đáp lại lệnh bằng giọng nói, vì vậy các tín hiệu bằng tay cho phép chủ nhân của chúng huấn luyện chúng giống như bất kỳ con chó nào khác.
Đặc biệt nếu bạn thích dạy chó, đây là một điều nữa để bổ sung vào kho kỹ năng của chú chó của bạn. Hãy thử nghĩ xem bạn bè của bạn sẽ ấn tượng như thế nào khi bạn bắt chú chó của mình làm đủ mọi trò chỉ bằng một vài động tác nhỏ của bàn tay.
Thu hút sự chú ý của chó
Các tín hiệu tay được sử dụng thay cho mệnh lệnh bằng lời nói. Và bước đầu tiên là thu hút sự chú ý của chó. Con chó của bạn phải có thể nhìn thấy tín hiệu tay, vì vậy hãy đảm bảo rằng nó đang nhìn bạn.
Để đạt được hiệu quả tối đa thì chúng tôi khuyến khịch bạn nên đưa chó đến khu vực yên tĩnh. Đi đến một căn phòng trống trong nhà hoặc bên ngoài trong thời gian mà bạn biết rằng sự phân tâm sẽ ở mức tối thiểu. Càng yên tĩnh càng tốt vì bạn muốn chú chó của mình chú ý không bị sao nhãng
Để thu hút sự chú ý của chúng, hãy gọi tên con chó của bạn, búng ngón tay, sử dụng máy bấm (clicker) hoặc tạo ra một số loại âm thanh khác. Ngay sau khi con chó của bạn nhìn lên bạn, hãy tiến hành huấn luyện ra hiệu bằng tay.
Ra hiệu bằng tay
Nhiều người cảm thấy dễ dàng hơn khi dạy chó tuân theo các lệnh cơ bản bằng cách sử dụng các tín hiệu tay trước khi ra lệnh. Nếu bạn đã luyện tập bằng lời nói, hãy cố gắng tránh nói mệnh lệnh (khẩu lệnh) trong khi làm việc với tín hiệu tay. Có thể nói đây là vấn đề khó nhất khi huấn luyện chó. Nếu bạn để ý thì ở Việt Nam các trung tâm dạy chó sử dụng thuật ngữ là “hiệu lệnh”
Có một số tín hiệu tay tiêu chuẩn được hầu hết người huấn luyện chó công nhận mà bạn có thể muốn bắt đầu. Tuy nhiên, bạn cũng có thể tạo ra các tín hiệu của riêng mình để huấn luyện chó.
Khi bạn đã chú ý đến chú chó của mình, hãy lập tức ra hiệu bằng tay. Ví dụ: nếu bạn đang nói với chú chó của mình “ngồi”, hãy đưa lòng bàn tay ra cạnh cơ thể và sau đó đưa bàn tay lên cho đến khi nó song song với sàn nhà.
Thực hiện theo các bước đào tạo thông thường
Để chó hiểu hàng đợi trực quan của bạn, hãy làm theo các bước huấn luyện thông thường cho lệnh bạn đang thực hiện. Ví dụ, nếu bạn đang huấn luyện chó ngồi, hãy dùng tay đối diện (tay không dùng để ra hiệu bằng tay) cầm đồ ăn qua đầu để dụ chó vào tư thế ngồi.
Thưởng cho những hành vi tốt và thậm chí là những nỗ lực thành công khi tuân theo mệnh lệnh bằng phần thưởng. Hãy kiên nhẫn và nhất quán và duy trì các buổi huấn luyện giới hạn trong phạm vi chú ý của chó. Những chú chó lớn tuổi sẽ có thể huấn luyện trong thời gian dài hơn những chú chó con.
Một số giống chó thực hành rất tốt các bài tập bằng hiệu lệnh có thể kể đến như Becgie (German Shepherd), chó Doberman, chó Malinois, Rottweiler… Vì cơ bản chúng là giống chó nghiệp vụ và cực kỳ nhạy bén và thông minh.
Những sai lầm cần tránh
Có một số sai lầm phổ biến mà mọi người thường mắc phải khi huấn luyện chó bằng tín hiệu tay. Cố gắng hết sức để tránh những điều này để làm cho các buổi tập của bạn hiệu quả hơn.
- Huấn luyện các tín hiệu tay riêng biệt với các lệnh bằng lời nói. Nó có thể gây nhầm lẫn cho chó nếu bạn thay đổi giữa ra hiệu bằng tay và ra lệnh bằng lời nói trong cùng một buổi huấn luyện. Bám sát cái này hay cái kia cho đến khi chó của bạn có thể làm cả hai mà không do dự.
- Đôi khi chó biết lệnh bằng lời nói trước khi chúng học các tín hiệu bằng tay. Nếu trường hợp này xảy ra với chú chó của bạn, hãy nhớ ra hiệu bằng tay trước. Sau đó, bạn có thể đưa ra mệnh lệnh bằng lời nói và sau đó thực hành nhiều lần cho đến khi con chó của bạn học cách thực hiện mệnh lệnh chỉ bằng tín hiệu tay.
- Nếu bạn đưa ra mệnh lệnh bằng lời nói trước, chú chó của bạn sẽ gặp khó khăn hơn trong việc tạo kết nối giữa tín hiệu tay và những gì bạn muốn nó làm.
Kết luận
Ngày nay việc dạy chó thì sẽ áp dụng cả 2 phương pháp và hiệu lệnh và khẩu lệnh. Với khẩu lệnh chúng ta thấy sẽ dễ dàng hơn vì mệnh lệnh được thực hiện qua giọng nói. Chú chó cũng sẽ dễ nắm bắt và thực hành order của bạn.
Tuy nhiên việc sử dụng hiệu lệnh để sai chó bằng tay cũng có những cái hay riêng. Chúng tôi thấy việc chú chó thực hiện mệnh lệnh dựa trên các thao tác tay của bạn cho thấy bạn đã huấn luyện chú chó giỏi đến mức nào. Việc kết hợp cả 2 cách này nhuần nhuyễn và linh hoạt sẽ giúp bạn khai thác hết tiềm năng của chó. Đồng thời cũng nên luân phiên để chó của bạn không quên các bài tập.
Nếu con chó của bạn bắt đầu không tuân theo các lệnh trực quan, đã đến lúc bạn phải thực hiện nhiều buổi huấn luyện hơn để củng cố các bài học trước đó. Quay lại bước một và làm việc với từng lệnh giống như bạn đã làm lúc đầu. Chú chó sẽ nhớ bài và tiến bộ nhanh hơn.
Để lại thông tin bên dưới để nhận tư vấn nhanh từ trung tâm huấn luyện chó Thiên Khuyển.